Het Eindhovense bedrijf Ioniqa, ooit uitgeroepen tot een van de drie Nationale Iconen van Nederland, is failliet verklaard. Ioniqa ontwikkelde een revolutionaire technologie voor het recyclen van PET-plastics, maar na jaren van vooruitgang en aanzienlijke investeringen, bleek het opschalen van de technologie uiteindelijk economisch onhaalbaar. De rechtbank Oost-Brabant sprak eind vorige week het faillissement van het bedrijf uit.
Technologie voor eindeloos hergebruik plastic
Ioniqa Technologies werd in 2009 opgericht door Tonnis Hooghoudt, een ondernemer met banden met de Technische Universiteit Eindhoven. Het bedrijf had een unieke technologie ontwikkeld waarmee PET-plastics eindeloos konden worden gerecycled. Deze innovatie trok veel aandacht en leidde in 2019 tot de bouw van een fabriek in Geleen, mogelijk gemaakt door een investering van 12 miljoen euro van onder andere het Ministerie van Economische Zaken, het Nationaal Groenfonds en Coca-Cola. Datzelfde jaar werd Ioniqa uitgeroepen tot een van de Nationale Iconen, een titel die de meest veelbelovende Nederlandse innovaties erkent.
In televisieshows zoals De Wereld Draait Door werd de technologie geprezen als een oplossing die zou kunnen bijdragen aan het recyclen van een kwart van alle plastic wereldwijd. Oprichter Hooghoudt verkondigde destijds dat de wereld geen nieuwe aardolie meer nodig zou hebben voor de productie van plastic, dankzij de vooruitgang die Ioniqa had geboekt.
Tegenwind en economische uitdagingen
Ondanks deze veelbelovende start, kwam Ioniqa al snel in zwaar weer terecht. Hoewel het bedrijf grote vooruitgang had geboekt in de ontwikkeling van de technologie, ondervond het steeds meer hinder door de concurrentie van goedkoop plastic uit olieproducten. Bovendien was de aanvoer van oude PET-flessen onvoldoende om de recycling op grote schaal te realiseren. Het ontbreken van duidelijke wettelijke standaarden voor recycling maakte het voor Ioniqa moeilijk om door te breken op de markt.
Deze combinatie van factoren leidde ertoe dat de technologie van Ioniqa niet op een rendabele manier kon worden opgeschaald. Ondanks de tientallen miljoenen euro’s aan investeringen, waaronder een bedrag van 30 miljoen euro van industriegigant Koch Technologies in 2022, en een substantiële bijdrage van Infinity Recycling begin 2024, bleek het niet mogelijk om de technologie commercieel levensvatbaar te maken.
Groeiende verliezen en faillissement
De financiële situatie van het bedrijf verslechterde snel. Uit de jaarrekening van 2023 blijkt dat Ioniqa een verlies van 39 miljoen euro heeft geleden, voornamelijk door een grote afschrijving op de grond en fabriek in Geleen. Hierdoor raakten de financiële buffers van het bedrijf uitgeput; waar het eigen vermogen eind 2022 nog 29 miljoen euro bedroeg, was dit eind vorig jaar omgeslagen naar bijna 10 miljoen euro negatief.
In juli van dit jaar werd oprichter Tonnis Hooghoudt vervangen door Michiel Hoogendijk, een voormalig topman bij AkzoNobel. Ondanks Hoogendijks optimisme en verdere investeringen, bleek Ioniqa niet in staat om zichzelf te redden. Het bedrijf, samen met haar zusterbedrijven Polyester Now bv en Circulair Pet Plastic Upcycling bv, werd uiteindelijk failliet verklaard.
Het einde van een droom
Het faillissement van Ioniqa markeert het einde van wat ooit een veelbelovende en baanbrekende technologie leek te zijn. Hoewel het bedrijf aanzienlijke vooruitgang boekte en gesteund werd door overheidssubsidies en grote investeerders, bleek het opschalen van de technologie door markt- en economische factoren niet haalbaar. Het faillissement is een pijnlijke herinnering aan de uitdagingen die gepaard gaan met het omzetten van innovatieve ideeën in grootschalige industriële oplossingen.