Aluminiumsmelterij Klesch Aluminium Delfzijl is failliet verklaard. Onder de bekende naam Aldel ging het bedrijf eind 2013 ook al failliet. Oorzaak lijkt de vrees te worden meezogen in de val van grondstoffengigant Noble uit Hong Kong, de belangrijkste partner van Klesch. Volgens de directeur van Klesch is de situatie echter allerminst hopeloos. Hij ziet mogelijkheden voor een volgende doorstart.
Baken van rust
Ooit was Aldel een baken van rust in het wijde landschap van Oosterhorn, een tegen de Eems aan schurkend terrein ten zuidoosten van Delfzijl dat wordt gedomineerd door een cluster van chemie- en metaalindustrie. Het bedrijf, in 1966 opgericht door Hoogovens, kwam alleen in het nieuws wanneer er wegens uitbreiding een dorpje moest worden opgeslokt en als het personeel er tijdens roerige herfstmaanden een half procentje bij eisten. Ruim tien jaar geleden werd Adel echter het middelpunt van een touwtrekwedstrijd die tot op heden voortduurt. Hoogovens fuseerde met British Steel tot Corus en het nieuwe moederbedrijf wilde de aluminiumactiviteiten afstoten. Er meldden zich echter bar weinig gegadigden aan de poort. Uiteindelijk, in 2009, toen wanneer het vertrouwen op een verkoop al bijna was verdampt, klopte er toch een redder aan de deur, de flamboyante, immer gebruinde zakenman uit Ohio, Gary Klesch.
Zoon van een profbokser
Klesch is de Amerikaanse evenknie van onze Joep van den Nieuwenhuyzen. Beiden grepen hun kans in de crisisjaren van de jaren tachtig: Van den Nieuwenhuyzen reeg de kralen van zijn Begemann-imperium aaneen, Klesch herstructureerde Penn Central, een grote spoorwegonderneming uit Philadelphia. Maar, waar Van den Nieuwenhuyzen uiteindelijk geheel de weg kwijt raakte in zijn bedrijvendoolhof, wist Klesch al te ruw terrein op zijn parcours te vermijden. Met de mentaliteit die hij van zijn vader – de profbokser Johnny Klesch – heeft geërfd, knokte Klesch junior zich een weg omhoog. Dat zijn op forse kostenreductie gebaseerde managementmethode hem de bijnaam Gary Cash opleverde en dat hij een corporate lijkenpikker wordt genoemd, kan hem niet deren. Een lingerieketen, een schoenenfabriek, een vinylproducent – Klesch draait er zijn hand niet voor om.
‘Den Haag helpt Aldel om zeep’
Eind 2013, als de aluminiumprijzen fors zijn gedaald, krijgt minister Henk Kamp te maken met de aanpak van Klesch. In de media klaagt de Amerikaan luidkeels over de weigering van de minister om een substantiële korting te geven op de stroomprijs die grootverbruiker Aldel moet betalen. ‘Den Haag helpt Aldel om zeep,’ zo klinkt het. Dat de aluminiumsmelter ook in de rode cijfers terecht is gekomen doordat Klesch de inkomstenstroom met buitensporige ‘groepskosten’, managementfees en twijfelachtige leningen afroomt, zoals De Correspondent een paar jaar geleden onthulde, laat de magnaat gemakshalve even buiten beschouwing. Het komt niet tot een vergelijk met Kamp. Op 30 december 2013 laat Klesch Aldel, een icoon van de Nederlandse zware industrie én een banenmotor voor Noord-Groningen, failliet gaan. Zeshonderd medewerkers verliezen hun baan.
Noble Group
Een jaar later herrijst Aldel uit zijn as. De aluminiummarkt trekt aan en voor de energieprijs is een oplossing gevonden in de vorm van een stroomkabel uit Duitsland waardoor op termijn goedkopere energieleverantie is verzekerd. De nieuwe onderneming, Klesch Aluminium Delfzijl (KAD), sluit een overeenkomst met de Noble Group, een grote grondstoffenhandelaar uit Hong Kong, eigendom van de Britse selfmade zakenman Richard Elman. Volgens de huidige directeur van KAD, Karsten Pronk, ligt de oorzaak van de huidige problemen bij Noble dat niet in staat zou zijn afspraken omtrent investeringen in de aluminiumsmelter na te komen. De financiële positie van Noble is inderdaad uitermate beroerd. Vorige week rapporteerde het bedrijf een verlies van 1,75 miljard dollar over het tweede kwartaal van 2017. De aandelenkoers is dit jaar met 78 procent gekelderd. De laatste jaren heeft het bedrijf negentig procent van zijn marktwaarde verloren. Noble raakte begin 2015 in opspraak nadat een onderzoeksgroep, Iceberg Research, het bedrijf ervan betichtte de waarde van termijncontracten kunstmatig hoog te houden waardoor de boekhouding niet zou kloppen.
Risico
Volgens analisten staat Noble Group op zijn laatste benen en heeft het nog slechts de keuze tussen herstructurering van de schulden en liquidatie. Door faillissement aan te vragen voorkomt KAD het risico dat het wordt meegezogen in de eventuele val van Noble. ‘Het faillissement stelt ons in staat ons los te maken van onze aandeelhouder en het contract met Noble op te zeggen,’ aldus Pronk vandaag in De Telegraaf. Mede gezien de fors gestegen prijs voor aluminium, verwacht hij samen met curator Erik Eshuis, die ook het eerdere faillissement van Aldel afwikkelde, binnen afzienbare tijd een doorstart te kunnen bewerkstelligen. En zo staat Gary Klesch, ook in de derde rond van Aldel, nog altijd overeind.