Wie treft er schuld bij faillissement Aldel?

Evenknie Joep van den Nieuwenhuyzen

Om Gary Klesch te leren kennen hoef je alleen maar een blik te werpen op de twee boeken die op de rand van zijn bureau liggen, noteerde een journalist van The Economist een paar jaar geleden. Zijn oog viel op een boekje over golf dat uitlegt hoe je vals kunt spelen zónder de regels te overtreden en op een citatenboek dat de lezer voor elke gelegenheid the right quote belooft. ‘Toon mij uw boeken en ik zeg wie u bent…’ Een gevleugelde gezegde dat een interessante schets geeft van de eigenaar van dit bureaubibliotheekje. Want, met zijn flamboyante voorkomen, immer gebruinde gelaat en vooral door zijn interesse in wankelende industriële reuzen, geldt Klesch als de Anglo-Amerikaanse evenknie van onze Joep van den Nieuwenhuyzen. Beiden roken hun kans in de crisisjaren van de jaren tachtig: Van den Nieuwenhuyzen reeg de kralen van zijn Begemann-imperium aaneen, Klesch herstructureerde Penn Central, een grote spoorwegonderneming uit Philadelphia. Maar, waar Van den Nieuwenhuyzen uiteindelijk geheel de weg kwijt raakte in zijn bedrijvendoolhof, wist Klesch al te ruw terrein op zijn parcours te vermijden.

Het Klesch-principe: Keep It Simple, Stupid

Wat niet wil zeggen dat Klesch altijd met fluwelen handschoenen aan speelt. Als zoon van een profbokser (voor de kenners: middengewicht Johnny Klesch) en als weesjongen opgegroeid in de binnenstad van Cleveland, is hij niet vies van een robbertje knokken. In het financiële district van Londen spreekt men achter zijn rug over Gary Clash, anderen noemen hem een lijkenpikker die corporate kadavers plundert. Zelf heeft hij het liever over turn-around management, een praktijk die hij toepast volgens het KISS-principe: Keep It Simple, Stupid. ‘Het is wonderbaarlijk wat bedrijven allemaal nalaten te doen wanneer ze in moeilijkheden verkeren,’ merkte Klesch eens op over zijn werkwijze waarin rigoureuze kostenreductie op de eerste plaats staat.
66 jaar inmiddels, geeft hij leiding aan Klesch & Company, een wereldwijd opererend conglomeraat van ondernemingen dat zich bezighoudt met de productie en handel in chemicaliën, metaal en olie. De Delfzijlse aluminiumsmelter Aldel, die hij in 2009 van Corus overnam, leek zich naadloos te kunnen voegen in het zijn gelederen maar nu, uitgerekend in deze winderige uithoek, lijkt de kosmopolitische self-made man te moeten doen waar hij een hekel aan heeft: bakzeil halen.

‘Den Haag heeft Aldel om zeep geholpen’

Op 30 december heeft het faillissement voor zijn firma aangevraagd, een daad waarmee hij naar eigen zeggen 120 miljoen euro dreigt te verspelen. De reden? De staat weigert substantiële korting te geven op de energieprijs die grootverbruiker Aldel moet betalen. Het bedrijf zegt niet meer concurrerend te kunnen zijn. ‘Den Haag heeft Aldel om zeep geholpen,’ laat Klesch dezer dagen in de media optekenen. ‘De Duitse industrie betaalt komend kwartaal € 32 per megawattuur, in Nederland betalen we € 54,’ voegt hij eraan toe. Ferme taal, met een glashelder doel: ‘Gary Clash’ probeert de politiek in een ongemakkelijke hoek te manoeuvreren. Hoewel hij de toch al geplaagde Groningse regio gemakkelijk voor zich wint met zijn klaagzang, is het de vraag of Klesch de feiten aan zijn zijde weet. Een bezoekje aan de site van de cijferaars van Eurostat laat zien dat Duitse grootverbruikers in 2013 8,6 cent exclusief belasting per KWh betalen terwijl Nederlandse grootverbruikers met net iets minder dan 8 cent per KWh goedkoper uit zijn. Nederlandse bedrijven dragen ook nog eens mínder energiebelasting af. Kortom, huilt Klesch krokodillentranen? In oktober 2013 stuurde zijn bedrijf nog een persbericht de wereld in waarin triomfantelijk melding werd gemaakt van een zeven miljoen euro grote lening die de overheid aan Aldel gunde. Met het geld zou een oplossing voor de lange termijn worden bereikt, ‘enabling future investments and growth for the business.’ Dat de kaarten drie maanden later ineens heel anders op tafel liggen, is op zijn zachtst gezegd niet heel geloofwaardig.