Het aantal faillissementen is dit jaar fors toegenomen. In de eerste negen maanden van 2024 zijn ruim een kwart meer bedrijven failliet gegaan dan in dezelfde periode vorig jaar, zo blijkt uit cijfers van het UWV. Ook het aantal reorganisaties is gestegen, net als de aanvragen voor collectief ontslag. Toch leidt deze golf van faillissementen niet tot een explosieve stijging van de werkloosheid. Door de aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt vinden veel ontslagen werknemers snel een nieuwe baan, waardoor het aantal werklozen relatief laag blijft.
Snelle herintreding op de arbeidsmarkt
Rob Witjes, hoofd arbeidsmarktinformatie bij het UWV, benadrukt dat het tekort aan personeel in vrijwel alle sectoren ervoor zorgt dat veel mensen snel weer aan de slag kunnen. “Er zijn meer openstaande vacatures dan werklozen, en dat zorgt ervoor dat mensen van werk naar werk gaan,” legt hij uit. Vooral in de zorg, ICT, bouw en transport staan veel vacatures nog open. Hierdoor hoeven veel mensen na een faillissement of reorganisatie geen beroep te doen op een WW-uitkering, ondanks het feit dat het aantal faillissementen en ontslagen flink is toegenomen.
Collectieve ontslagrondes in de lift
Naast de stijging in faillissementen is ook het aantal collectieve ontslagaanvragen bij het UWV met 36 procent gestegen. Bij collectief ontslag worden meerdere werknemers binnen een bedrijf tegelijkertijd ontslagen, vaak vanwege een reorganisatie of slechte financiële resultaten. Ook het aantal aanvragen voor ontslagen op bedrijfseconomische gronden is met een vijfde gestegen. Dit soort ontslagen zijn volgens Witjes vaak het gevolg van stijgende kosten of technologische veranderingen, waarbij bedrijven hun productieproces efficiënter willen inrichten.
Moeilijke positie voor een kleine groep
Hoewel de meeste ontslagen werknemers snel weer werk vinden, geldt dit niet voor iedereen. Vooral werknemers met een administratieve achtergrond of eenzijdige werkervaring hebben meer moeite om een nieuwe baan te vinden. Dit komt vaak doordat zij jarenlang bij hetzelfde bedrijf hebben gewerkt zonder zich bij te scholen. Witjes benadrukt dat deze groep loyale werknemers zijn, maar dat ze soms moeite hebben met de omschakeling naar een andere werkgever. Toch komen ook zij meestal niet langdurig zonder werk te zitten.
Toekomstverwachtingen
Witjes verwacht dat het aantal reorganisaties en faillissementen in de nabije toekomst beperkt zal toenemen. Hij ziet zelfs een positieve kant aan de situatie: "De ontslagen werknemers helpen andere bedrijven die dringend op zoek zijn naar personeel." Op de lange termijn voorziet hij echter grotere uitdagingen op de arbeidsmarkt. Door de vergrijzing en de uitstroom van werknemers naar hun pensioen zal de krapte in veel beroepsgroepen langdurig blijven bestaan. Hierdoor zal de vraag naar werknemers in de komende jaren hoog blijven, wat voor zowel kansen als uitdagingen zorgt voor de Nederlandse arbeidsmarkt.