De in september 2013 failliet verklaarde reisgroep Oad bleef zelfs in de periode voorafgaand aan het bankroet binnen de grenzen van het twintig miljoen grote bankkrediet. Hoewel ook alle betalingen aan huisbankier Rabo keurig werden voldaan, dreigde de bank het krediet in te trekken en werd een faillissement onafwendbaar. De familie Ter Haar, oprichters en voormalig aandeelhouders van Oad, eist vandaag tachtig miljoen euro schadevergoeding van Rabobank wegens ‘aantoonbare incompetentie.’
972 miljoen euro omzet
Oad bankierde sinds 2003 bij de Rabo als gevolg van een afspraak waarbij Oad de reisbureaus van Rabo overnam. Het bijna negentig jaar oude reisconcern uit Holten, in de jaren twintig als Overijsselsche Autobusdiensten (OAD) opgericht door Gerard ter Haar, groeide onder de bezielende leiding van Gerards zoon Joop uit tot een van de grootste reisorganisaties van Nederland. Dankzij innovaties als de slaapbus, de skibus en de fietsbus vervoerde het bedrijf steeds meer vakantiegangers. Vanaf de jaren tachtig verzorgde Oad ook vliegreizen. In 2009 telde Oad meer dan 1700 medewerkers die samen een omzet realiseerden van 972 miljoen euro.
Afschrijving van 21 miljoen euro
Het bedrijf had echter grote moeite zich aan te passen aan het internettijdperk. In 2011 besloot de directie af te zien van de invoering van een eerder aangeschaft computersysteem – waarvan de programmeerkosten opliepen tot vier ton per maand – ten koste van een afschrijving van 21 miljoen euro. In 2012 was de omzet gedaald tot 750 miljoen euro en kwam het verlieslijdende concern onder toezicht van de afdeling Bijzonder Beheer van Rabobank. De bank eiste van de directie een plan van aanpak om het bedrijf op termijn weer winstgevend te krijgen. Oad trok hierop Jan Brouwer aan, een retailexpert die naam maakte als ceo van supermarktketens C1000 en Laurus/Super de Boer.
Eisenpakket
Brouwer kreeg echter nauwelijks gelegenheid zijn ideeën uit te voeren omdat de bank onverwacht een nieuw eisenpakket op tafel legde. De tarieven gingen omhoog, pandrechten op bussen en kantoorpanden werden gevorderd en het vermogen moest binnen afzienbare tijd worden versterkt met een kapitaalinjectie van tien miljoen, een eis die later werd afgezwakt naar zeven miljoen. Gesprekken met investeerders, waaronder de publieke investeringsmaatschappij PPM Oost, leverden niets op. Alleen de familie Ter Haar zelf, de enige aandeelhouder van Oad, wilde een additionele 2,5 miljoen in het bedrijf te steken. Toen de bank na het verstrijken van de deadline constateerde dat er een gat overbleef van 4,25 miljoen, trok de Rabo de stekker uit het concern. Gevolgen: bijna 1600 werknemers verloren hun baan en circa honderd miljoen euro schade voor de Stichting Garantiefonds Reisgelden en de zakelijke relaties van Oad waaronder touroperators in binnen- en buitenland.
Gewurgd door huisbankier
De familie Ter Haar stelt zich op het standpunt dat hun trotse bedrijf moedwillig is gewurgd door zijn huisbankier. Bij de rechtbank in Utrecht deponeert zij vandaag een vijftig pagina’s dikke dagvaarding waarin van Rabobank een schadevergoeding van tachtig miljoen euro wordt gevorderd. De Ter Haars laten zich adviseren door Tom de Waard en Marjorie Sinke van het Amsterdamse kantoor De Waard CS Advocaten. Deze juristen zijn gespecialiseerd in zaken waarin banken hun cliënten de duimschroeven aandraaien. In het Financieele Dagblad betitelen zij de handelwijze die Rabobank zich jegens Oad permitteerde als ‘buitensporig.’ Omdat Rabo zich schuldig heeft gemaakt aan het schenden van de zorgplicht en onrechtmatige kredietopzegging is zij verantwoordelijk voor de volledige schade, meent de familie. Ze wijst erop dat Oad tijdens de jarenlange relatie met de Rabobank aan al haar betalingsverplichtingen heeft voldaan.