Zoals vele gefailleerden voor hem, kan ook Julius ter Haar, voormalig topman van Oad, het niet verkroppen dat zijn bedrijf failliet is gegaan. Hij kondigt aan de Rabobank juridisch aansprakelijk te stellen. Heeft Ter Haar enig recht van spreken?
Boos op Rabobank
Recent verscheen Julius ter Haar weer in het nieuws. U weet wel, ‘mister Oad junior’, van de gelijknamige reisorganisatie die in september 2013 op de fles ging. Julius, zoon van ‘mister Oad senior’ alias Joop Ter Haar, is boos op de Rabobank. Hij vindt, no less, dat deze bank – huisbankier van Oad - het faillissement heeft veroorzaakt. De bank wilde dat een deel van het krediet zou worden afgelost. Rabo vond de schuld van circa twaalf miljoen euro te hoog en eiste dat deze met de helft zou worden teruggeschroefd. De familie Ter Haar bleek niet in staat aan die eis te voldoen. En dan is het bankroet de schuld van de bank, nietwaar?
Onderzoek onder gefailleerden
Enkele jaren geleden hield ik een onderzoek onder gefailleerden. Een van de vragen luidde: ‘Bent u van mening dat anderen schuld dragen aan uw faillissement?’ Het zal u niet verbazen dat zeventig procent van de ondervraagden het eens was met de stelling: ‘Ja, anderen hebben mijn faillissement veroorzaakt’. Het percentage gefailleerden dat erkende zélf schuld te hebben aan hun bankroet, bleek te verwaarlozen. De anderen hadden het gedaan. Ik vroeg de gefailleerden ook aan te geven wélke anderen naar hun idee verantwoordelijk waren voor het faillissement. Op mijn vraag ‘De schuld van mijn faillissement ligt bij…’ luidden de antwoorden als volgt:
Enkelingen beweerden zelfs dat de faillissementscurator de schuldige was. Hilarisch: de curator de blaam toeschuiven is hetzelfde als naar de huisarts gaan en hem ervan beschuldigen dat je griep hebt.
Banken krijgen zwartepiet
Wat is nu de (on)zin van dit alles? Als je schuldenlast torenhoog is, vormt élke factuur – of die nu door een leverancier, een verhuurder, je accountant of de fiscus wordt verzonden - een aanslag op je bedrijfsvoering. En als je te weinig geld op je rekening hebt staan, moeten te laat betalende debiteuren het ontgelden. Of je speelt de bank, wanneer deze op een zeker moment de kraan dichtdraait, de zwartepiet toe. Voordat ik mij vestigde als faillissementenonderzoeker, heb ik bijna twintig jaar voor banken gewerkt, op de afdeling kredietverlening. Geloof me: de kredietkraan van een klant dichtdraaien is een besluit dat allerminst lichtzinnig wordt genomen. Soms gaan er zelfs jaren aan vooraf, jaren van talloze vergaderingen, gesprekken met cliënten en hoofdkantoren, met onderzoekers en juristen. Omdat er geen bank is die bekend wil komen te staan als een instelling met veel failliete klanten, worden er talloze pogingen ondernomen de zaak op te lossen. Op de afdelingen Bijzonder Beheer en Bijzondere Kredieten staan de managers met het water in de handen te wachten op enig licht in de duisternis. Pas als blijkt dat de schuld wéér is gestegen terwijl de klant geen enkele oplossing biedt, valt na vele maanden tot jaren de beslissing: ‘We stoppen hiermee, dit gaat onze kop kosten…’
Ook een bank wil winst behalen
De laatste tijd zijn er verschillende onderzoeken verricht naar de rol van banken bij een faillissement. Zowel startende als gevestigde ondernemers gaven te kennen dat de bank pal moeten blijven staan in geval van financiële problemen. Natuurlijk mogen zij verwachten dat een bank al het mogelijke doet om het naderende onheil af te wenden maar, ondernemers lijken niet te beseffen dat ook een bank een bedrijf is dat het jaar met winst wil afsluiten. Miljoenenverliezen van noodlijdende klanten kunnen ze missen als kiespijn. Daarom heeft de Rabobank Oad al jaren geleden gevraagd om de gigantische schuldenberg te verlagen. Omdat Oad te weinig en te laat voortgang boekte, is het bedrijf failliet gegaan. Het lag niet aan de fiscus, de accountant, de leverancier, de klant of de huisarts... Maar gewoon aan Oad.
Robert Jan Blom