Hun bureaustoelen, hun vergadertafel, hun computers. Door Nederlands Elftal-spelers gesigneerde shirts, miniatuurvliegtuigjes en een klassieke touringcar uit 1956... Voor de 1755 ontslagen medewerkers van Oad breekt een horrorweek aan. De complete inboedel van het failliete reisconcern gaat woensdag onder de hamer. En dit weekend verscheen een boekje waarin de ondergang van hun bedrijf pijnlijk precies uit de doeken wordt gedaan.
Nachtmerrieweek
De spoken uit het najaar van 2013, toen Oad in een geruchtmakend faillissement bankroet ging, keren in volle omvang terug. Vandaag stroomt het hoofdkantoor in het Overijsselse Holten weer vol. Niet met klanten of personeel maar met kijkers en kopers die voor een zacht prijsje een laptop, een breedbeeldscherm of een auto op de kop proberen te tikken. De op last van de curatoren door veilinghuis Troostwijk uitgevoerde verkoping telt maar liefst 675 kavels. Tot woensdagochtend kan er – uitsluitend via internet – geboden worden op de plantenpotten, de schilderijen, de planborden, de Gispen bureaustoelen en de vele andere stille getuigen van het bankroet.
Drama achter het faillissement
En, alsof het nog niet genoeg is, verscheen dit weekend ook het drama achter het faillissement weer op het netvlies van het personeel.
Het Financieele Dagblad publiceerde zaterdag een 83 pagina’s tellend boekje,
Enkele reis Holten getiteld, waarin de opkomst en ondergang van het familiebedrijf als een epische film wordt naverteld. De bus waarmee oprichter Gerard ter Haar, bijgenaamd ‘Bussen Gerrit’, in 1922 als streekvervoerder het bedrijf begon, het zakeninstinct van diens derde zoon, Joop ter Haar, die Oad met innovaties als de slaapbus, de fietsbus, de rolstoelbus, de skibus wist uit te bouwen tot een van de grootste touringcaroperator van Nederland – de stoere opmars staat er haarfijn in beschreven.
Online ontwikkeling onderschat
Maar ook de afbladdering van het trotse concern – in 2012 nog goed voor een omzet van 750 miljoen euro – komt in detail aan de orde in het knappe staaltje werk van journalist Job Woudt. De schromelijke onderschatting van de online ontwikkelingen: ‘Internet, allemaal prima, maar ik geloof helemaal in persoonlijke contacten,’ zei Joop ter Haar nog in januari 2002. Hoewel de ene na de andere adviseur een overgang naar het digitale tijdperk bepleitte, bleef Oad lang, té lang vasthouden aan het stramien dat de successen had gebracht: stenen reisbureaus, papieren reisgidsen. In 2003 en 2006 werden nog meer ‘bricks’ overgenomen, de reisbureaus van Rabobank en Hotelplan, de ‘clicks’ van runner-ups Jiba en Weekendjeweg.nl gingen naar slagvaardiger concurrenten.
Peperduur computersysteem
Oad slaagde er niet in de backoffice te laten aansluiten op de online frontoffice. In plaats van zich te voegen naar de eisen die de implementatie van Progress Software stelde, een peperduur computersysteem dat in 2005 werd aangeschaft, gaf het bedrijf opdracht de software aan de verouderde administratieve gebruiken aan te passen. De externe kosten voor het programmeerwerk liepen op tot vier ton per maand. Na jaren vruchteloos gepruts, wist de geschiedenis de toekomst zelfs te verslaan. In 2011 besloot de directie af te zien van invoering van het Pro-systeem ten koste van een afschrijving van 21 miljoen euro. Het slot van het boekje is een ware witteboorden-thriller. Nieuwe adviseurs treden aan, herstelplannen vliegen over tafel en ondertussen trekt huisbankier Rabobank meedogenloos de strop aan door pandrechten te vorderen, tarieven te verhogen en de redderende directie te overvallen met steeds nieuwe financiële eisen.
Raad van commissarissen uit de wind gehouden
Opmerkelijk is wel dat de auteur Oads raad van commissarissen, die alle reden hadden fors in te grijpen, opzichtig uit de wind houdt. Gevalletje van de slager die zijn eigen vlees keurt? Want, twee leden van de raad van het gestrande reisbedrijf, te weten Leon van den Boom en Klaas Westdijk, hebben ook zitting in de RvC van de broodheer van journalist Job Woudt, de FD Mediagroep. ‘Waarom grijpt het toezicht onvoldoende in?’ vraagt Woudt zich ergens wel af maar een kritische beschouwing laat hij achterwege en dat terwijl Westdijk en Van den Boom het Oad-schip verlaten nog voor het gezonken is. Wellicht maken de heren vandaag nog een ommetje door de burelen. Of misschien doen ze wel een bod op een van de kavels. Ook Joop ter Haar wordt onder de bieders verwacht. Een paar maanden geleden, zo beschrijft het boekje, voorkwam hij nog dat een verzameling oude petten, reisgidsen en affiches van Oad in andere handen viel. Hij liet de curatoren weten dat hij elk bod met één euro zou overbieden.