De coronasteunmaatregelen van de afgelopen vier jaar hebben naar schatting 12.500 faillissementen in Nederland weten te voorkomen. Dit blijkt uit onderzoek van RaboResearch, dat nieuw ontwikkelde faillissementsmodellen heeft gebruikt om de impact van de overheidssteun te analyseren. De maatregelen zoals de Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW), de Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL), en het uitstel van belastingbetaling, hebben niet alleen zwakke, maar ook gezonde bedrijven door de coronacrisis geholpen.
Tijdens de pandemie moesten veel bedrijven, waaronder winkels, horeca en hotels, hun deuren sluiten door de lockdowns, wat leidde tot een fors verlies aan klanten. Volgens de Rabobank-economen was een golf van faillissementen te verwachten, maar dit werd voorkomen door het ingrijpen van de overheid. Zonder deze steunmaatregelen zouden veel bedrijven failliet zijn gegaan, wat volgens de onderzoekers zou hebben geleid tot onnodige vernietiging van kapitaal, kennis en kunde. Bovendien zou de werkloosheid aanzienlijk zijn gestegen, en zou de economische krimp veel groter zijn geweest dan nu het geval was.
Nieuwe uitdagingen door terugbetaling van coronaschulden
Hoewel de coronasteun effectief was in het voorkomen van faillissementen, heeft het ook nadelige effecten gehad. De steunmaatregelen zorgden ervoor dat niet-levensvatbare bedrijven konden blijven bestaan, wat volgens de onderzoekers mogelijk de gezonde bedrijfsdynamiek heeft geremd. Dit komt doordat de maatregelen bedrijven hebben geholpen die onder normale omstandigheden wellicht niet hadden overleefd.
Met het beëindigen van de steunmaatregelen en het begin van de terugbetaling van uitgestelde belastingen, voorzien de onderzoekers nieuwe uitdagingen voor bedrijven. Naar verwachting zullen er tot 2027 zo'n 1.500 extra faillissementen plaatsvinden als gevolg van de verplichtingen die voortvloeien uit de coronaschulden. Dit aantal komt bovenop de al stijgende faillissementscijfers sinds 2022, toen de pandemiegerelateerde steun eindigde en bedrijven opnieuw volledig moesten opereren zonder overheidssteun.
Economische schade beperkt
Desondanks blijft de conclusie dat de coronasteunmaatregelen veel bedrijven door een ongekende crisis hebben geholpen en daarmee de economische schade aanzienlijk hebben beperkt. Tegelijkertijd zullen de komende jaren cruciaal zijn voor bedrijven die nu geconfronteerd worden met de financiële gevolgen van de crisis en de afbetaling van hun opgebouwde schulden.