Triodos heet een sociale bank te zijn die duurzaamheid hoog in het vaandel draagt. Afgelopen jaar bleek dit imago een flinterdunne façade: de bank presteerde het om tienduizenden certificaathouders voor vele tientallen miljoenen te benadelen. Triodos zélf is vooralsnog financieel gezond maar volgens critici is de bank moreel failliet.
Practice what you preach, Triodos bank
‘Practice what you preach’ is een van de meest basale principes voor iedereen, burger, bedrijven, politici, die weleens op een podium klimt om een ander de maat te nemen. Desondanks blijkt het telkens weer een uitdaging om je aan dit beginsel te houden. Kijk naar de VS waar tv-dominees om de haverklap vergiffenis smeken omdat ze het met een jong grietje, de vrouw van de koster of de koster zelf hebben aangelegd. En in Nederland worden progressieve opiniemakers als Dolf Jansen en Sander Schimmelpenninck doorlopend bestookt met het verwijt dat hun pleidooien voor strenge klimaatmaatregelen hypocriet zijn omdat ze op en neer vliegen naar hun huizen in respectievelijk Ierland en Zweden.
Triodos bank liet 43.000 beleggers in de kou staan
Deze week stak er op sociale media een soortgelijk stormpje van verontwaardiging op rond Rob Jetten. Niet gehinderd door enige vliegschaamte bleek de klimaatminister van D66 voor een korte oudjaarsvakantie naar Argentinië te zijn gevlogen om er op het strand van Patagonië met zijn vriend ‘dit knotsgekke jaar af te sluiten’. ‘Practice what you preach, Rob’, hoonden de critici in koor. Zonder enige twijfel prijkt dit adagium ook bovenaan het lijstje goede voornemens dat het bestuur van de Triodos bank heeft gemaakt. In 2023 werd schrijnend duidelijk hoe de sociale bank 43.000 beleggers die in goed vertrouwen 1,2 miljard euro in duurzame Triodoscertificaten hadden geïnvesteerd in de kou liet staan.
De als ‘risicoloos’ aangeprezen Triodoscertificaten verloren tot 75 procent van hun waarde
Het is alleen de vraag of Triodos nog de tijd heeft om gestalte te geven aan dit goede voornemen. Dominees, politici en opiniemakers kunnen wegkomen met gebed en excuses maar een bank die sociaal beleid predikt maar zich bij problemen asociaal opstelt verliest zijn kostbaarste bezit: vertrouwen en geloofwaardigheid. Adviseurs van Triodos boden klanten de certificaten als een ‘risicoloze’ belegging aan. In de praktijk verloren de waardepapieren tot 75 procent van de waarde. Erger nog: de bankbestuurders bekommerden zich nauwelijks om de verliezen van hun certificaathouders die honderden rechtszaken startten en bij consumentenprogramma’s als Radar hun boosheid ventileerden.
Tilburg University: Triodos bank is moreel failliet
Volgens de aan Tilburg University verbonden economiehoogleraar Johan Graafland heeft deze rigide opstelling mogelijk onherstelbare schade aangericht. In een column in Trouw kwalificeert hij Triodos bank deze week als ‘moreel failliet’: wie gelooft nog in de goede bedoelingen van de sociale bank? 2024 zal uitwijzen of de bank eindelijk oog krijgt voor de benadeelde certificaathouders. Zo niet, dan bestaat de kans dat de kille handelwijze met terugwerkende kracht de financiering van de bank zelf gaat ondermijnen.