Niet eerder in deze eeuw werden er in een jaar zo weinig bedrijven failliet verklaard. In het bedrijfseconomische rampjaar 2020 noteerde het CBS het faillissement van welgeteld 2707 ondernemingen, zestien procent minder dan in het voorgaande jaar. Het aantal bedrijfssluitingen steeg wel fors: 32.000 meer dan in 2019.
2020: het jaar van de grote paradox
2020 zal de statistiekboeken ingaan als het jaar van de grote paradox. Vrijwel het hele jaar stond in het teken van economische rampspoed. Luchtvaart, horeca, toerisme: het coronavirus zou complete bedrijfstakken wegvagen. Rechters, curatoren en insolventieadvocaten zetten zich schrap. Er zou een ware vloedgolf van faillissementen over ons heen spoelen. Niet één glazen bol had het goed gezien. Wat er wél gebeurde staat nu in CBS-kolommen gebeiteld: 2020 was het jaar met de minste faillissementen sinds 2000.
Handel ziet faillissementen het sterkst dalen
De afname deed zich in vrijwel alle bedrijfstakken voor. Net als in voorgaande jaren was de daling in de handel – de sector met de meeste ondernemingen – het grootst. Daar nam het aantal faillissementen af van 730 in 2019 naar 581 in 2020. In de groothandel, detailhandel en autohandel daalde het aantal faillissementen met respectievelijk 69, 41 en 39. Verder daalde het aantal faillissementen in de specialistische zakelijke dienstverlening (waaronder advies- en onderzoekbureaus) met 107. Relatief gezien behoort de gezondheids- en welzijnszorg tot de bedrijfstakken met de grootste daling.
Meer faillissementen in Friesland en Zeeland
De horeca had te maken met de sterkste stijging, 39 faillissementen. In de logiesverstrekking (denk hotels) steeg het aantal faillissementen met 25 en bij de eet- en drinkgelegenheden met 14. Vooral in het tweede kwartaal van 2020 zijn relatief veel faillissementen uitgesproken in de horeca. Gemeten naar provincie presteerden Noord-Holland en Utrecht het best: in deze provincies was de daling van het aantal faillissementen het grootst. Friesland en vooral Zeeland zagen de faillissementen juist stijgen.
160.000 ondernemers stopten in 2020 met hun bedrijf
Economen vinden het lastig om deze cijfers te duiden. Het laagterecord aan faillissementen verbloemt namelijk een cijfer dat wél dramatisch is te noemen: in 2020 zijn bijna 160.000 ondernemers met hun bedrijf gestopt, een vijfde (32.000) meer dan het jaar daarvoor. Pas in december nam het aantal stoppers af. Toch zien analisten dat de dynamiek niet uit de economie is verdwenen. In de tweede helft van het jaar is het aantal starters met haast dubbele cijfers toegenomen. Alleen al in november en december schreven zich bij KVK respectievelijk zeventien en negentien procent meer ondernemers in dan in 2019.