Hendrik Nienhuis, de 83-jarige ex-directeur van het Groningse garnalenbedrijf Heiploeg, wacht op zijn oude dag een onaangename verrassing. Hij moet curatoren een boete van dertien miljoen euro betalen. De rechtbank heeft hem het bedrag opgelegd als boete voor zijn dubieuze rol in aanloop naar het faillissement van het bedrijf in 2014.
Heiploeg behoort tot de meest beruchte faillissementen van Nederland
Zes jaar na dato klimt het faillissement van Heiploeg steeds hoger op het lijstje van meest beruchte bankroeten van Nederland. Eind januari 2014 ging het bedrijf, destijds een van de grootste garnalenverwerkers van Europa, failliet. Nou ja, failliet: er werd geen garnaal minder gepeld in Zoutkamp, het Noord-Groningse dorpje waar het bedrijf zijn thuisbasis had. Nog diezelfde dag werd Heiploeg overgenomen door de Katwijkse haring- en makreelvisser Parlevliet & Van der Plas. Negentig banen en een schuldenlast lichter, ging het bedrijf onder die vlag vrolijk verder.
Curatoren hebben zich ontpopt tot hinderlijke horzels
Nog altijd is de precieze gang van zaken rond dit flitsfaillissement onderwerp van onderzoek. De curatoren die aanvankelijk zo soepel meewerkten aan de voorbereidingen van deze pre-pack, Gerard Breuker en Pieter Lettinga van Groningse Dorhout Advocaten, hebben zich ontwikkeld tot hinderlijke horzels die namens de schuldeisers gevoelige steken blijven uitdelen. De schuldenlast van Heiploeg bedroeg 130 miljoen euro, veel meer dan de 44 miljoen die Parlevliet & Van der Plas naar verluidt voor de overname betaalde.
Boete uit Brussel nekte Heiploeg
Er bleek een duidelijke reden waarom het toch al niet lekker draaiende Heiploeg het uiteindelijk niet had weten te bolwerken. In 2013 had de Europese Commissie het bedrijf een boete van 27 miljoen euro opgelegd wegens het maken van illegale prijsafspraken. In de afgelopen jaren hebben de curatoren dit garnalenkartel verder in kaart weten te brengen. Het miljoenenspel kende twee hoofdrolspelers: de ‘godfather van de garnalenhandel’, Hendrik Nienhuis en zijn grote concurrent, de Volendamse firma Klaas Puul.
Klaas Puul kreeg boetekorting van honderd procent
Onder meer in een hotel in Wieringerwerf vond er tussen 2000 tot 2009 geheim overleg plaats tussen deze partijen die samen tachtig procent van de West-Europese markt beheersten. Klaas Puul biechtte de bijeenkomsten op aan de instanties en ging vrijuit: het visbedrijf kreeg een ‘clementiekorting’ van honderd procent. Heiploeg kon zich er niet onderuit draaien, sterker nog, de verantwoordelijken van toen worden aansprakelijk gehouden. De curatoren hebben inmiddels met acht voormalige bestuurders en commissarissen van Heiploeg een schikking van in totaal drie miljoen euro getroffen.
Curatoren beschouwen Nienhuis als meesterbrein
Nienhuis was tot 2004 officieel in functie als Heiploeg-directeur. Hij wordt door Breuker en Lettinga gezien als meesterbrein achter het kartel. Omdat Nienhuis weigerde een schikking te treffen, stapten de curatoren naar de rechter om betaling van 13 miljoen juridisch af te dwingen. Nienhuis’ advocaat, Jan Hoekstra, verklaarde in het Dagblad van het Noorden dat de oud-topman in beroep gaat tegen het vonnis.