Arabische zakenvrouw koopt failliete Haagse denktank

‘Bal van verdampte miljoenen’

 

Voor koppenmakers was het een feestje. Met onvervalst Brits tabloidvenijn zetten zij in april 2018 prikkelende koppen boven artikelen waarin fijntjes werd gereconstrueerd hoe een stel Hollandse hemelbestormers aan ambitie en goedgelovigheid ten onderging. ‘Bal van verdampte miljoenen,’ kopte De Volkskrant. ‘Een luchtkasteel voor vrede,’ echode de Groene Amsterdammer. Lijdend voorwerp: het zeven jaar eerder met zoveel bombarie opgerichte Instituut voor Global Justice (IGJ).

Eminente gastenlijst

Prinses Margriet, minister Maxime Verhagen, Madeleine Albright, de Amerikaanse ex-minister van Buitenlandse Zaken: de gastenlijst van het gezelschap dat zich in de zomer van 2011 in de Ridderzaal verzamelt om getuige te zijn van de geboorte van het IGJ is eminent. Burgemeester Gideon van Aartsen houdt een gloedvolle speech over het belang van wereldvrede en gerechtigheid en de rol die zijn stad hier al eeuwenlang in speelt. Met de vestiging van een denktank voor internationale vredesvraagstukken verzekert Den Haag zich ook voor de toekomst van een betekenisvolle functie, zo is de gedachte.

Briesende directeur

De ironie wil dat zich uitgerekend achter de voorgevel van het vredesinstituut – dat een kleine twintig miljoen aan overheidssubsidie krijgt toegestopt – een horrorverhaal ontrolt waarin een briesende directeur zijn medewerkers kleineert en schoffeert. De werkwijze van deze Abi Williams, een voormalige VN-diplomaat uit Sierra Leone, leidt tot een stroom van klachten, afdruipende collega’s, financiële tekorten en alarmerende accountantsrapporten. Desondanks weigert de Raad van Toezicht, onder voorzitterschap van de huidige Schipholdirecteur Dick Benschop, in te grijpen.

Subsidiepotten opgedroogd

In december 2017 moet de weifelende Benschop vaststellen dat het te laat is. De subsidiepotten zijn opgedroogd, de missie om andere geldbronnen aan te boren is mislukt en er ligt voor vijftigduizend euro aan onbetaalde facturen voor zijn neus. Op 8 mei 2018 wordt de stichting door de rechtbank Den Haag failliet verklaard, vier jaar nadat accountant PWC voor het eerst waarschuwde voor een bedreiging van de continuïteit. ‘Het Instituut was een succes voor de voordeur en een financieel probleem achter de voordeur,’ schrijft curator Marc Udink in zijn faillissementsverslag.

Legacy verkocht

Daarmee lijkt het boek gesloten. Maar tot verrassing van velen kan Udink een paragraaf toevoegen aan zijn volgende openbare verslag. Op 29 januari kan hij eindelijk bekendmaken dat hij vorig najaar voor 75-duizend euro ‘de legacy’ van het instituut heeft verkocht: het logo, de naam, de website en de publicaties van het IGJ komen in handen van Sohair Salam, een zakenvrouw uit Jordanië met een cv vol indrukwekkende in het Midden Oosten uitgevoerde ceo- en consultancyklussen. Bevraagd naar de reden achter haar opmerkelijke overname, verklaarde de ook als filantroop door het leven gaande Salam in De Volkskrant dat ze werd aangetrokken tot Den Haag omdat ‘Nederland het enige land ter wereld is dat bevordering van de internationale rechtsorde in de Grondwet heeft vastgelegd’.

Intentieverklaring

Het contact tussen Salam en de curator is gelegd door Winand Staring, een veelvuldig in de Golfregio vertoevende oud-diplomaat die – volgens zijn LinkedIn-profiel – als ‘ambassador-at-large’ aan het IGJ was verbonden. Al in juli 2018 mondden de gesprekken met Salam uit in een intentieverklaring, in september vond de juridische overdracht plaats. De gemeente Den Haag en Economische Zaken hadden een voorkeur voor een Nederlandse doorstart maar volgens de curator was er geen binnenlandse belangstelling. Interesse uit een voormalige Sovjetrepubliek is afgehouden. Hoe het tweede leven van het IGJ eruit zal zien? In elk geval avontuurlijk. Mevrouw Salam is ook verbonden aan de Vrije Republiek van Liberland, een zeven vierkante kilometer beslaand ministaatje tussen Kroatië en Servië dat in 2015 is gesticht door een Tsjechische activist.