Dankzij een schatrijke Russisch-joodse diamantentycoon zwaait de poorten van juweliersketen Siebel weer open. Maar, wie is deze Lev Leviev en waarom steekt hij geld in een bedrijf dat in januari nog werd opgegeven?
Is de overname Krim-crisisbestendig?
De deal is
pre-Krim – nog nét. Op dezelfde dag - 27 februari – dat curator Marius Pannevis in Den Haag bekend maakte dat Siebel was verkocht aan de Moscow Jewelry Factory, schoof Vladimir Poetin in Moskou achter het schaakbord voor een paar messcherpe zetten. Hij liet milities het parlement van het schiereiland bezetten en parachuteerde een pro-Russische premier die prompt een referendum over de onafhankelijkheid aankondigde. En terwijl elke Nederlandse ondernemer die zaken doet met Rusland zich op het achterhoofd krabt en zich afvraagt hoe lang het nog duurt voordat de grote markt in het oosten op slot gaat, opent de Russische eigenaar van Siebel triomfantelijk de deuren van dertig filialen. De overige vijf vestigingen gaan later deze maand op, binnen drie jaar gevolgd door tientallen nieuwe winkels. Wat ziet de eigenaar Lev Leviev in Siebel en: is de overname Krim-crisisbestendig?
Poetin: ‘een echte vriend’
Eén ding staat vast. Lev Leviev ligt niet gauw wakker van een crisisje om een reepje land. Sterker, hij kan Poetin – die hij ‘een echte vriend’ noemt – nog van advies dienen, mocht deze al om hulp verlegen zitten. Via een dochteronderneming van zijn bedrijf Africa Israel, de bouwonderneming Danya Cebus, speelt Leviev al jaren landjepik, niet in de Oekraïne of Siberië maar in de Palestijnse gebieden. In weerwil van internationale wetgeving, voert Danya Cebus grootschalige bouwprojecten uit in nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. ‘
Creating facts on the ground,’ heet dit in het politieke jargon van conservatieve Israëli’s, een beginsel van de
real politik dat Poetin ook in de Krim toepast. De niet aflatende bouwdrift van Danya Cebus was begin dit jaar voor het Noorse staatsinvesteringsfonds aanleiding om de beleggingen in Levievs bedrijven te staken. Eerder al, in 2008, maakten liefdadigheidsorganisatie Oxfam en ook Unicef om dezelfde reden bekend geen donaties meer te accepteren van Leviev, tot ergernis van de zakenman die zich graag laat voorstaan op zijn filantropische giften en daarin een voorbeeld neemt aan de gulle gaven van Bill Gates.
Achilleshiel bij overname Siebel
Nog afgezien van de kwetsbare Russische connectie, is het met name de activistische koeres die Leviev in het Palestijns-Israëlische conflict kiest dat de achilleshiel vormt in de overname van Siebel, zo merken analisten op. ‘Eén ongelukkige uitspraak van deze man die breed in de kranten wordt uitgemeten of ophef over een nieuwe investering in bezet Palestijns land kan zomaar onrust creëren rond de Siebel-keten,’ zegt een ingewijde. Levievs activisme spruit voort uit Chabad, een van origine in Rusland gewortelde tak van het ultraorthodoxe jodendom waar hij een aanhanger van is. ‘Chabadniks’ zijn tegen abortus, beschouwen homoseksualiteit als een seksuele afwijking en sommigen onder hen geloven dat een in 1994 overleden rabbijnen als Messias op aarde terug zal keren. In 1978 oogstte Leviev in deze kringen de nodige bewondering toen hij als 22-jarige vader erop stond zijn pasgeboren zoon, Shalom, zélf te besnijden, niet gehinderd door enige ervaring. ‘Wees gerust,’ zei hij, ‘ik heb vaste handen, ik ben een diamantslijper,’ en hij bracht het er goed vanaf.
Vermogen van vier miljard dollar
Zelf zegt Leviev de grens tussen zijn zaken en de leidende rol die hij binnen deze fundamentalistische joodse gemeenschap inneemt strikt te bewaken, een uitgangspunt dat hij met succes in de praktijk brengt. Leviev, die in 1956 in Oezbekistan werd geboren en tegenwoordig afwisselend in Londen en Israël woont, is uitgegroeid tot een van de rijkste mannen van Israël. Mede door zijn diamantmijnen in Angola en Rusland, schatte zakenblad
Forbes zijn vermogen op vier miljard dollar waarmee hij een paar jaar geleden op de 210-e plaats van ’s werelds rijkste mensen belandde. Van mijnen tot aan de balie van zijn honderden juwelierswinkels: als enige in de diamantbusiness beschikt Leviev over een geïntegreerde
end-to-end keten die ook de vele tussenschakels beheerst, een strategie hij met de overname van Siebel verder gestalte geeft. Feit is dat Siebel onder leiding van Leviev geen angst hoeft te hebben voor liquiditeitsproblemen. Of de andere, meer omstreden aspecten van Levievs persoonlijkheid strubbelingen zullen veroorzaken, zal de toekomst moeten uitwijzen.