Begin 2023 hadden Nederlandse huishoudens gezamenlijk meer dan 2,6 biljoen euro aan vermogen. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat dit vermogen zeer ongelijk verdeeld is: de rijkste 10 procent van de huishoudens beschikte over 56 procent van het totale vermogen. Binnen deze groep bezit de top 0,1 procent alleen al 10 procent van het totale vermogen, wat neerkomt op ongeveer 260 miljard euro.
Gelijke verdeling neemt toe, maar langzaam
Sinds 2015 is het aandeel van de rijkste huishoudens in het totale vermogen gedaald. Waar in 2015 de top 10 procent nog 70 procent van het vermogen in handen had, was dit in 2022 en 2023 gedaald naar 56 procent. De top 1 procent zag haar aandeel dalen van 32 procent in 2015 naar 23 procent in 2022 en 2023. Een vergelijkbare trend is zichtbaar bij de top 0,1 procent, wiens aandeel afnam van 13 procent naar 10 procent in dezelfde periode.
Ondanks deze daling blijft de vermogensongelijkheid groot. Terwijl de rijkste huishoudens gezamenlijk bijna 1,5 biljoen euro bezitten, hebben de minst vermogende huishoudens juist meer schulden dan bezittingen. Deze groep, de onderste 10 procent, had per saldo een negatief vermogen van 38 miljard euro.
Eigen woning vaak grootste vermogensbestanddeel
Voor veel huishoudens vormt de eigen woning het belangrijkste deel van hun vermogen. Ruim 60 procent van de Nederlandse huishoudens had in 2023 een eigen woning. Bij de rijkste huishoudens spelen echter ook andere vermogenscomponenten een belangrijke rol. Zo bestaat 30 procent van hun bezit uit aanmerkelijk belang, terwijl dit aandeel bij de top 1 procent zelfs oploopt tot 54 procent.
Gepensioneerden en zelfstandigen domineren topvermogens
De samenstelling van huishoudens verschilt sterk per vermogensgroep. Huishoudens met een negatief vermogen bestaan vooral uit werkenden (69 procent) en zelfstandigen (10 procent), terwijl in de hogere vermogensgroepen het aandeel gepensioneerden toeneemt. Binnen de groep met de 10 procent hoogste vermogens is 40 procent gepensioneerd en 27 procent zelfstandige. Het doorsnee vermogen in deze groep lag op minimaal 680 duizend euro, met zelfstandigen als uitschieters: zij hadden een doorsnee vermogen van meer dan 1,3 miljoen euro.
In de top 1 procent, waar een gemiddeld vermogen van miljoenen euro’s de norm is, bestaat de helft uit zelfstandigen en een derde uit gepensioneerden. Deze groepen profiteren vaak van langdurige investeringen en belastingvoordelen, wat hun vermogen significant vergroot.