Toezicht Justitie op vennootschap faalt

Op het moment van verstrekking lag er op het departement al informatie dat de eindbestuurder van die vennootschappen niet alleen zelf failliet was maar ook dat hij werd verdacht van faillissementsfraude. Dat blijkt uit onderzoek van deze krant.

De vvgb’s hadden dan ook nooit mogen worden verleend. Justitie erkent dat er fouten zijn gemaakt. ‘Om te voorkomen dat er meer mensen door de screening heen glippen, gaan we de controles aanscherpen’, zo laat een woordvoerder van het ministerie weten.

Failliet

Van de dertien vennootschappen die een vvgb kregen, zijn er inmiddels vier failliet. De curatoren vermoeden dat met deze bedrijven faillissementsfraude is gepleegd. Dat is opmerkelijk: een vvgb is juist bedoeld om bestuurders van vennootschappen te screenen op financiële en justitiële antecedenten. Zo wil het ministerie een financieel-economisch delict als faillissementsfraude voorkomen.

De eindbestuurder van deze dertien vennootschappen is de 53-jarige bv-opkoper J.A.H. Wagemans. Medio oktober berichtte deze krant dat de Belastingdienst, het Openbaar Ministerie en de fiscale opsporingsdienst FIOD bezig zijn met een inventarisatie van alle faillissementen waarbij deze opkoper betrokken is.
Bronnen binnen deze diensten schatten dat Wagemans een cruciale rol speelt bij tientallen dubieuze faillissementen. De totale schade wordt geschat op ten minste € 30 mln.

Wagemans zou namen wijzigen van vennootschappen om een rookgordijn op te trekkenNieuw systeem toezicht firma’s bij ministerie moet fraude tegengaan
Vervolg van pagina 1In 2008 deed Fiod Arnhem al onderzoek naar vijf faillissementen waarbij Wagemans betrokken is. Dit onderzoek vond plaats nadat verschillende curatoren aangifte van fraude hadden gedaan. Het strafdossier van dat onderzoek is januari 2009 bij het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie ingeleverd. De rechtbank behandelt de zaak begin 2011.

Op papier neemt Wagemans, die zich afficheert als bv-opkoper, de aandelen van vaak noodlijdende bedrijven, over voor €1. Onder tafel betaalt de eigenaar van zo’n vennootschap €10.000 aan Wagemans voor de overname. Wagemans schrijft vervolgens zichzelf of een aan hem gelieerde vennootschap in als bestuurder, verhuist de onderneming naar een ander adres en verspreidt de aandelen onder meerdere eigenaren. Kort daarop raken de administratie en het aandelenregister ‘zoek’, gaan de overgenomen vennootschappen veelal failliet en blijft een lege boedel achter. Schuldeisers en curatoren hebben het nakijken.

Rookgordijn

In de periode september 2008 tot en met oktober 2010 heeft Wagemans in zeker dertien gevallen de naam van een door hem gekochte vennootschap veranderd. Bronnen binnen de opsporingsdiensten denken dat hij de namen van overgenomen bedrijven wijzigt om een rookgordijn op te trekken: door firma’s onder een nieuwe naam failliet te laten gaan, blijft de oude naam onbesmet en kan die opnieuw worden gebruikt.
De naamsverandering gebeurt via een statutenwijziging bij de notaris. Daarvoor is een ‘verklaring van geen bezwaar’ (vvgb) vereist. Dat is een cruciaal document: zonder die vvgb is een statutenwijziging niet rechtsgeldig.

De verklaring wordt verstrekt door de Dienst Justis van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Deze Dienst baseert zich op gegevens uit het systeem Vennoot. Dat bevat niet alleen justitiële en fiscale informatie, maar ook gegevens van de Kamer van Koophandel, de Gemeentelijke Basis Administratie en het Centrale Insolventieregister.
Als Wagemans in september 2008 via de notaris voor de eerste keer een vvgb aanvraagt, is in Vennoot bekend dat hij op 3 augustus 2005 privé failliet is verklaard. Ook meldt het systeem dat Wagemans direct of via rechtspersonen betrokken is bij een reeks faillissementen.

Geen alarmbellen

In de maanden daarna komt bij Vennoot alleen maar meer informatie over hem binnen, onder meer over het onderzoek van de Fiod in Arnhem, over nieuwe faillissementen en over belastingpremies die niet worden betaald.

Ondanks deze stroom aan negatieve informatie gaan bij de Dienst Justis geen alarmbellen rinkelen en blijft men vvgb’s afgegeven aan vennootschappen waarbij Wagemans is betrokken. Zo zijn zelfs de laatste twee maanden nog verklaringen verstrekt. De landelijke inventarisatie naar de faillissementen rond Wagemans was op dat moment al bezig.

'Niet honderd procent waterdicht'

Een woordvoerder zegt dat op het departement al langer bekend is dat het systeem niet honderd procent waterdicht is. Maar dat er zoveel vvgb’s ten onrechte zijn afgegeven, had niet mogen gebeuren, aldus de woordvoerder. Op 1 juli 2011 gaat het departement over op een andere manier van screenen. Tot die tijd zullen de controles worden verscherpt. Ook zal het ministerie extra maatregelen nemen om herhaling te voorkomen. Per jaar verstrekt het ministerie van Veiligheid en Justitie 7600 vvgb’s. Hooguit 0,5% van die aanvragen (38) wordt geweigerd.