Kraft Heinz dat aan Unilever snuffelde, PPG dat hardnekkig op Akzo Nobel bleef bieden... Het is momenteel even rustig aan het overnamefront maar zonder twijfel broeden ceo’s nu op het strand op nieuwe stoutmoedige plannen. Toch zouden bestuur en commissarissen er goed aan doen even na te denken over de vraag hoe verstandig het werkelijk is om te fuseren of zelf een bedrijf over te nemen. Ter overweging zet Faillissementsdossier de Top 5 van de Grootste Mislukte Overnames en fusies op een rij.
Statistieken verslaan
De kans op een succesvol huwelijk is aanzienlijk hoger dan de kans op een succesvolle bedrijfsovername. Maar toch, niet zelden gewapend met een
trophy wife uit een tweede of derde huwelijk aan zijn zijde, waagt menig ceo met grijze slapen zich aan een avontuur met als doel de statistieken te verslaan. Dat, zoals
Harvard Business Review een tijd terug uitrekende, zeventig tot negentig procent van de take-overs mislukt, wil niet zeggen dat hún poging ook tot falen is gedoemd, zo luidt de redenering. Ter bezinning zetten we de grootste mislukte overnameavonturen op een rij.
Alcatel en Lucent. 2006. Schade ca. 11 miljard
Vijf jaar lang probeerde Ben Verwaayen, de voormalige chef van PTT Telecom, om Amerikaanse en Franse neuzen dezelfde kant op te laten kijken maar hij slaagde er niet in. Sinds hij in 2013 afscheid nam, schrijnt de mislukte fusie tussen telcoreuzen Alcatel en Lucent als een pijnlijke debacle op het cv van de gevierde manager. Schaalvoordelen halen door samen netwerken te bouwen, dat was in het kort het idee achter de samenwerking. ‘Culturele verschillen hebben de partijen belet hun gezamenlijke potentieel te realiseren’, zo luidde later de verklaring. In de jaren na de fusie daalde de marktwaarde met tachtig procent. Begin 2016 werd Alcatel-Lucent overgenomen door de afgeslankte versie van Nokia die zich na de verkoop van de mobiele tak aan Microsoft, zie onder, voornamelijk bezighoudt met netwerkinfrastructuur.
HP en Autonomy, 2011. Schade: 9 miljard dollar.
Het weidse begrip ‘cultuurverschillen’ staat onbetwist op nummer 1 als het om aangevoerde oorzaken van mislukte overnames gaat. Op de tweede plek staan de lijken die ondanks alle due diligence-controles uit de kast kunnen tuimelen. Zo ontdekte Léo Apotheker, de bestuursvoorzitter van Hewlett Packard die alle critici negeerde en de peperdure overname van het Britse softwarebedrijf Autonomy doorzette, dat hij voor 11,1 miljard dollar in het ootje was genomen. Autonomy bleek veel minder winst te maken dan HP was voorgespiegeld. Apotheker werd ontslagen en HP zag zich genoodzaakt negen miljard af te boeken op de acquisitie.
ABN Amro, 2007. Schade: nog onbekend.
De overname van ABN Amro is met afstand de meest beruchte fusiepoging die in de polder werd ondernomen. De druk van activistische aandeelhouders leidde tot de overname van het bankentrio RBS, Fortis en Santander die gezamenlijk 72 miljard euro betaalden. Toen een jaar later de kredietcrisis uitbrak, moesten de drie bloeden voor hun overmoed. De Nederlandse staat kocht de bankonderdelen weer terug en zette Gerrit Zalm aan het roer om orde op zaken te stellen. De bankaandelen worden sinds 2013 in tranches geleidelijk weer naar de beurs gebracht. De balans van de totale schade moet nog worden opgemaakt.
Google en Motorola, 2011. Schade: ca. 9 miljard dollar.
Google mag dan alles weten van trends en big data, dat wil nog niet zeggen dat de zoek- en analysespecialisten uit het Californische Mountain View precies kunnen voorspellen hoe de aankoop van een telefoonbedrijf uitpakt. In 2011 kocht Google Motorola Mobility - het eerder door Motorola Inc. afgesplitse onderdeel dat mobieltjes en tablets fabriceert – voor 12,5 miljard dollar. Drie jaar later stootte Google het bedrijf alweer af: het Chinese Lenovo nam het over voor 2,9 miljard. De puissant rijke zoekmachinebeheerder stelt weliswaar een aantal zeer waardevolle patenten te hebben behouden maar het idee om een hardware-competitie aan te gaan met Samsung, Sony en HTC, erkende telefoonmakers en tevens trouwe gebruikers van Google’s Android-besturingssysteem, is hoe dan ook geflopt.
Microsoft en Nokia, 2014. Schade: 7 miljard dollar.
Het moest de overname worden waarmee Microsoft in een klap zijn achterstand op de mobiele markt zou inhalen. Met de overname van Nokia vestigde toenmalig Microsoft-topman Steven Ballmer wel een record maar van een ander soort dat hij beoogde: Microsoft prijkt hoog in dit treurige klassement. Voor zeven miljard dollar lijfden de Amerikanen de mobiele tak van de Finse telecomgigant in. ‘Een gewaagde stap richting de toekomst, een win-win situatie voor medewerkers, aandeelhouders en klanten van beide bedrijven,’ voorspelde Ballmer. Het werd een drama. Het bedrijf verloor the battle of devices van Apple en Android. Microsoft heeft de investering inmiddels geheel afgeschreven.