Is het de laatste stuiptrekking van een dood paard? Of wordt de failliete aluminumsmelter Aldel weer tot leven gewekt met goedkope groene stroom uit Duitsland?
Ware energieslurpers
Afgelopen maandagavond zaten ze gebroederlijk om de tafel. Energiegrootverbruikers Klesch Metals, eigenaar van Aldel, ESD-SIC, de in Delfzijl gevestigde siliciumcarbideproducent en Groningen Seaports, beheerder van de haventerreinen rond de Eemsmond. Inzet: goedkope stroom, véél goedkope stroom. Beide bedrijven zijn ware energieslurpers. Aldel verstookte jaarlijks 1,6 miljard KWh, oftewel drie procent van het totale Nederlandse energieverbruik, en het nog operationele ESD-SIC geldt – hoewel het bedrijf zich op de borst klopt als ‘s werelds meest energiezuinige siliciumcarbidemaker - als de op zeven na grootste afnemer. De drie partijen hebben afgesproken een onderzoek te gaan doen naar de aanleg en exploitatie van een directe stroomkabel tussen Duitsland en het Eemsgebied.
Discussie rond faillissement Aldel
Met het ‘memorandum of understanding’ dat het trio ondertekenden, wordt nieuw voedsel gegeven aan de discussie die woedde rond het faillissement van Aldel. Toen dit bedrijf, waar driehonderd mensen werkten, eind vorig jaar failliet verklaard, vlogen de verwijten over en weer. ‘Als het probleem van de stroomprijs wordt opgelost, dan kan Aldel morgen weer open,’ beet Gary Klesch minister Kamp toe. Volgens de Amerikaanse Aldel-eigenaar moest zijn onderneming het afleggen tegen de buitenlandse concurrentie als gevolg van de hoge Nederlandse energieprijs. Kamp en de provincie Groningen verwezen naar de jarenlange inspanningen van het Rijk dat Aldel eind 2013 nog een overbruggingskrediet van acht miljoen euro verstrekte.
Elektriciteitswet aanpassen
Door een ongeveer tien kilometer lange kabel aan te leggen, zou het Eemsgebied goedkopere Duitse energie naar zijn fabrieken kunnen laten stromen. Als gevolg van de door Angela Merkel ingezette Energiewende produceren de vele windmolens en zonnepanelen meer energie dan Duitsland nodig heeft. Deze pure groene stroom, die ook op het net wordt gezet wanneer er nauwelijks vraag is, is beduidend lager geprijsd dan de met fossiele brandstoffen opgewekte energie uit Nederland. Maar voordat de Duitse energie ons land kan bereiken, zullen de drie partijen nog fikse kink uit hun kabel moeten rechttrekken: experts menen dat de elektriciteitswet zal moeten worden aangepast. Op dit moment staat de wetgever niet toe dat private ondernemingen buiten netbeheerder Tennet om stroomkabels aanleggen die vanuit het buitenland worden gevoed.
‘Pure Kletsch'
Verder is het afwachten of Aldel werkelijk uit de problemen zal raken wanneer het bedrijf straks goedkoper kan produceren. Critici menen dat Gary Klesch ‘pure Kletsch' verkoopt met zijn stelling dat Aldel sneuvelde door de hoge energieprijzen. Zij wijzen op de lage prijs die op de wereldmarkt voor aluminium wordt betaald als gevolg van een overcapaciteit aan smelterijen. Grote producenten als het Russische Rusal en het Amerikaanse Alcoa boekten in 2013 forse verliezen. De studie naar de kabelaanleg, die een investering van minimaal tien miljoen euro zal vergen, moet op 30 juni zijn afgerond.