Minder files? Meer geld naar arme landen en ploeterende kunstenaars? Wie kan het oneens zijn met deze sympathieke voorstellen uit de Stemwijzer? Niemand toch? Volgens onze columnist Robert Jan Blom zet de Stemwijzer kiezers gemakkelijk op het verkeerde been. Daarom stelde hij deze financiële bijsluiter samen zodat u de economische effecten van uw keuzes beter kunt doorzien.
Adequate bijsluiter
Heeft u de Stemwijzer al ingevuld? En, wijzer geworden? Of kwam u als rechtgeaarde VVD-stemmer bij de ChristenUnie uit? Of als trouw PVV-aanhanger bij Nieuwe Wegen van PvdA-dissident Jacques Monasch? Kan zomaar gebeuren. De Stemwijzer biedt geen routekaart door het woud van de maar liefst 28 partijen die straks naar uw stem hengelen. Daarom heb ik zelf de taak op me genomen een adequate bijsluiter te schrijven. Omdat de grootste doelen van ons leven – gezondheid, liefde, geluk – per slot van rekening nu eenmaal vaak met de centen samenhangen, heb ik er een financiële bijsluiter van gemaakt. Zeg maar een toelichting op de belangrijkste Stemwijzer-vragen die over een financieel-economisch onderwerp gaan. Hier gaan we:
Vraag 7. De belasting over de winst van ondernemingen (vennootschapsbelasting) moet omlaag.
VVD en CDA zijn vóór en PVV en D66 zijn tegen. Wat vindt u? Bedenk dat de grote bedrijven nu al miljoenenwinsten kunnen realiseren. Is het dan een goed idee de vennootschapsbelasting te verlagen zodat hun winst toe kan nemen? Als de regering daartoe zou besluiten, moet dit elders worden gecompenseerd. Immers, er komt minder geld binnen bij het Rijk. Wie dit verschil vereffent? Precies: u, de burger. Het juiste antwoord luidt dus: neen. Het zou beter zijn om verzachtende belastingmaatregelen te bedenken ten gunste van startende en kleine ondernemers.
Vraag 8.
De hoogste inkomensgroepen moeten meer belasting gaan betalen.
Een soortgelijke vraag. Moeten particuliere grootverdieners meer belasting betalen? Je zou ertoe neigen om ‘ja’ te antwoorden. Wie het heel goed heeft, heeft meer te delen – logisch. Maar, hoe zou u antwoorden wanneer de vraag als volgt werd geformuleerd: Met 52 procent heeft Nederland het op drie landen na hoogste inkomstenbelastingtarief van de wereld. Moet dit tarief nóg verder omhoog? Met andere woorden, van iedere euro die u boven een jaarinkomen van € 67.072 verdient gaat 52 cent naar de fiscus – eens? Wees verstandig en zeg nee. Werk moet ook blijven lonen.
Vraag 9.
De periode waarbinnen je meerdere tijdelijke arbeidscontracten na elkaar kunt afsluiten, moet langer worden dan twee jaar.
Hier is wat voor te zeggen. Die relatief korte periode van twee jaar leidt tot werkloosheid en een boel ellende voor zzp’ers. Ik zou zeggen, laten we arbeidscontracten van tenminste drie jaar invoeren en streven naar meer vaste contracten.
10.
De AOW-leeftijd moet weer 65 jaar worden.
PVV, SP en 50Plus zijn het hiermee eens. Wie het staatspensioen gaat betalen, is voor hen van later zorg. Het verhogen van de pensioengerechtigde leeftijd is een fenomeen die je in alle westerse landen terugziet. We worden met z’n allen steeds ouder, de beroepsbevolking krimpt, de zorgkosten stijgen. Als u toch terug wilt naar 65, zadelt u uw (klein)kinderen met de rekening op.
Vraag 11:
Er moet een verplichte verzekering tegen arbeidsongeschiktheid en ziekte komen voor alle zelfstandigen zonder personeel (zzp'ers).
Deze verzekering is op zich een goed idee. Alleen, wie gaat er voor betalen? Als zzp’ers hun premies zelf moeten ophoesten, worden de tarieven die u voor hun diensten betaalt hoger. Als de overheid ervoor moet opdraaien, kost dat enkele miljarden extra. Ik zeg: niet doen. De overheid kan beter mensen ontmoedigen zich als zzp’er te vestigen.
Vraag 12:
Het leenstelsel voor studenten moet worden afgeschaft. De basisbeurs moet weer terugkomen.
Ondanks het gekreun en gesteun van studenten heeft Nederland nog steeds een van de meest toegankelijke hoger onderwijsstelsels ter wereld. Sinds 2015 zijn we eindelijk verlost van de basisbeurs die 286 euro cadeau gaf aan wie op kamers woonde en 103 euro aan de thuisstudeerders. Afbetalen kost maar een paar tientjes in de maand en loopt je hele carrière in het honderd, dan wordt je lening helemaal kwijtgescholden. Oordeelt u zelf hoe ‘asociaal’ dit stelsel is.
Vraag 13:
Er moet meer geld naar kunst en cultuur.
Sympathiek, maar wilt u graag betalen voor nóg meer schrijversstipendia, toneelvoorstellingen en musea?
Vraag 20:
De regering moet niet het bezit van de auto, maar het aantal gereden kilometers belasten.
In Londen, Stockholm en Singapore werkt het allang, wij steggelen maar door over het invoeren van een kilometerheffing. De ANWB, jarenlang een fel tegenstander, lijkt nu ook om. Of deze maatregel voor u interessant is, kunt u zelf bepalen aan de hand van uw rijgedrag. De grote partijen (PVV, VVD, CDA) willen het in elk geval niet.
Vraag 21:
Er moet meer geld naar de aanleg van nieuwe wegen.
Kost wel een paar miljard extra maar ik zou zeggen: doen! We worden toch gek van de files?
Vraag 25:
Het eigen risico in de zorg moet worden afgeschaft, ook als dat betekent dat de premies omhoog gaan.
Wat is er mis mee wanneer een specialist een laag drempeltje voor zijn spreekkamer legt? Afschaffen is een nobel streven maar het haast symbolische eigen risico-bedrag van 385 euro herinnert u eraan dat (gespecialiseerde) zorg niet gratis kan zijn. En de huisarts blijft zonder eigen risico toegankelijk.
Vraag 27:
De uitgaven voor defensie moeten de komende jaren fors omhoog naar twee procent van het nationale inkomen (de NAVO-norm).
Afspraak is afspraak. En bovendien kunnen we onze mannen en vrouwen niet langer laten aanrommelen met fopmunitie en slecht onderhouden materieel. Ik zou het doen, gelet op de onrust en dreigingen in de wereld.
Vraag 28:
Er moet een Europees leger komen.
Natuurlijk niet! De NAVO handhaven is voldoende.
Vraag 30.
Nederland moet uit de Europese Unie (EU) stappen.
Verleidelijk idee, kunnen we eindelijk de miljarden voor Griekenland in onze zak houden. Bedenk dat een Nexit ook wat kan kosten. Geen toegang meer tot de interne markt, hogere uitvoertarieven, enzovoorts. Ik ben voor een herschikking van de EU. De Grieken eruit; Roemenië, Bulgarije en andere landen die alleen maar profiteren een laatste kans geven.
Conclusie
Think twice wanneer u de Stemwijzer invult. Klik niet zonder meer op ‘eens’ wanneer het voorstel sympathiek oogt maar laat de economische effecten tot u doordringen.
Robert Jan Blom