De werkloosheid in Nederland is verder afgenomen, verklaarde minister Asscher onlangs met een gevoel van triomf. Maar is dat wel zo? Volgens onze columnist Robert Jan Blom vertelt de minister sprookjes.
Ontslaggolven
Wat laten wij Nederlanders onszelf toch gemakkelijk beduvelen. Vrijwel wekelijks spoelen er ontslaggolven over ons heen – alleen al V&D, de Macintosh Retail Group en de Rabobank zijn opgeteld goed voor 27.000 ontslagen. Toch blijft de overheid ons via het CBS vertellen dat de werkloosheid afneemt. Het moet het mirakel van Den Haag zijn: als er tienduizenden in één maand uit worden geknikkerd, vinden er tegelijkertijd weer tienduizenden werk. Gelooft u het? Ik niet! Wat ik wel geloof is dat het werkloosheidscijfer een sprookje is. In Nederland ben je pas werkloos als je ontslagen wordt en als je via het UWV een uitkering ontvangt. Maar er zijn nog enkele honderdduizenden die ook werk zoeken maar geen WW-uitkering krijgen. Verder zijn er nog honderdduizenden die een uitkering ontvangen maar graag geheel of gedeeltelijk zouden willen werken. En er zijn nog mensen die thuis zitten met een handicap of langdurige ziekte. En dan zijn er nog circa honderdduizend asielzoekers en vluchtelingen die niet mogen werken.
Afvloeien in de WAO
Hoewel het echte cijfer niet bekend wordt gemaakt – het zou te schokkend zijn – kunnen we er gerust vanuit gaan dat er rond de twee miljoen personen werk zoeken. Voorwaar, een heel ander cijfer dan de ruim 588.000 werklozen die het CBS ons voorspiegelt. Weet u nog hoe de regering het werkloosheidscijfer in de tachtiger jaren kunstmatig laag hield? Werkgevers lieten overtollige medewerkers massaal afvloeien in de WAO. De Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering werd in 1966 ingevoerd. Naar verwachting zou de nieuwe volksverzekering dekking gaan bieden aan 20.000 mensen die als gevolg van een bedrijfsongeval of ziekte niet meer tot werk in staat waren. Het was de meest succesvolle polis uit de historie van de verzekeringsindustrie: in 1999 waren er 900.00 WAO’ers. ‘Nederland is ziek,’ foeterde toenmalig premier Ruud Lubbers. Hij kondigde aan op te stappen wanneer het aantal de een miljoen zou overschrijden. Zo ver kwam het niet. Lubbers ging de strijd aan met de PvdA en de vakbonden en wist de WAO enigszins te hervormen. Nu telt ons land bijna 800.000 arbeidsongeschikten.
Uitkeringscarrousel
Volgens de rapportages van het CBS, die ik bij gebrek aan beter maar even ter hand neem, ontvangen bijna vijf miljoen mensen in Nederland een uitkering. Behalve de werklozen en de arbeidsongeschikten, betreft dit onder meer bijstandstrekkers, AOW’ers en Wajongers. Gelukkig zijn er ook nog een boel mensen aan het werk om deze uitkeringscarrousel draaiende te houden, om precies te zijn: bijna 8,5 miljoen. Er zijn zzp’ers, meewerkende gezinsleden, parttimers en flexwerkers. Vijf miljoen van de groep werkenden staat te boek als werknemer met een vaste arbeidsrelatie. Dit zijn de mensen die het vooral moeten doen, het ophoesten van de premies voor de niet-werkenden. Ik maak me zorgen over hen. Deze werknemers worden meer en meer ‘uitgekleed’: hun risico’s nemen toe omdat hun arbeidsovereenkomsten steeds vaker worden omgezet in tijdelijke contracten.
Waarheidsgetrouwe statistieken
De overheid is handig en verspreidt alleen informatie waaruit moet blijken dat er nog enig leven zit in onze economie. Maar de waarheid niet vertellen, is ook liegen. Ik wil beslist geloven dat de economie groeit maar, beste cijferaars van het CBS, ik zou zo graag waarheidsgetrouwe statistieken zien die aangeven dat er circa twee miljoen werkzoekenden zijn in plaats van de kleine 600.000 werklozen waar u op uitkomt. Geef snel een duidelijk beeld van de situatie zodat alle Nederlanders weten waar ze aan toe zijn!
Robert Jan Blom