Is er nog toekomst voor de buurtkroeg waar je ’s avonds even afmeert voor een biertje en een praatje? Uit dramatische cijfers blijkt dat Nederland het café massaal de rug toekeert. Sinds 2001 zijn er bijna vierduizend kroegen verdwenen.
Café naar Openluchtmuseum
Nog een paar jaar en de spreekwoordelijke kroeg om de hoek bestaat alleen nog maar in het Openluchtmuseum. Banken en bierbrouwers spreken onomwonden van een ‘kaalslag’ die zich in het cafélandschap voltrekt. Telde ons land in 2001 nog elfduizend kroegen, inmiddels is dit aantal gedaald tot 7200. Alleen al in de laatste vijf jaar sloten 1200 cafés hun deuren. Wat is er aan de hand?
Crisis níet de hoofdschuldige
De oorzaak van de malaise ligt – voor de verandering – niet in de economische crisis. Na een reeks sombere jaren rekent de totale horecasector voor 2014 weer op een bescheiden groei van een half procent. Maar dit plusje gaat aan de cafébazen voorbij. In zijn brancherapport concludeerde de Rabobank al eerder dat de traditionele kroeg kampt met ‘een structureel dalende vraag’. Voor 2014 wordt een omzetafname van drie procent verwacht. Marktleider Heineken wordt het zwaarst getroffen. Het aantal verkooppunten is sinds 2009 gezakt met tien procent.
Prijs voor biertje gesteigerd
Cafébazen proberen de teruglopende opbrengsten al jaren te compenseren door de prijzen op te voeren. In 2000 kostte een getapt biertje nog 2,82 gulden (€ 1,28), in 2009 (€ 1,94) en inmiddels mogen we voor een fluitje of een vaasje een bedrag van tussen de € 2,20 en € 3 neerleggen. Wie de tarieven te hoog vindt worden, moet zijn ergernis niet alleen tot de kastelein richten maar vooral tot de grote brouwers en de overheid. Nog sneller dan de prijs van de fusten die de kroegbazen van de brouwers afnemen, is de accijns op bier omhoog geschoten. Ondanks intensief lobbywerk en de gezamenlijke campagne StopBierBelasting.nl, heeft de sector moeten toezien hoe de bieraccijns sinds 2000 met maar liefst tachtig procent is gestegen. Per 1 januari 2014 kwam er weer 5,75 procent bij. Exclusief BTW schuiven bierdrinkers per jaar 390 miljoen euro in de schatkist. Horeca-watchers menen dat de bierprijs nu maximaal is opgerekt. Verdere prijsstijgingen overschrijden een kritische grens waarna ook de huidige cafébezoekers hun vertier elders zullen zoeken.
Cafébazen moeten uit een ander vaatje tappen
Volgens het Rabo-rapport doen kroegbazen die de kaalslag willen overleven er sowieso verstandig aan zich op de toekomst van hun zaak te bezinnen. Het café raakt uit de gratie, maar dat geldt allerminst voor de trend om buitenshuis een drankje te nuttigen. Het aantal eenpersoonshuishoudens zal de komende jaren verder toenemen, vooral door vijftig- en zestigplussers die weer naar de stad trekken zodra de kinderen het huis uit zijn. Om hen uit hun appartement te lokken, zullen kroegeigenaren uit een ander vaatje moeten tappen. Fitte ouderen worden eerder verleid tot een bezoekje aan een wijnbar of een coffeelounge dan aan een buurtkroeg waar de Perzische tapijtjes nog op tafel prijken.